Trong những năm gần đây, việc lập vi bằng trở thành phương thức phổ biến trong các giao dịch bất động sản không chính thống. Tuy nhiên, liệu vi bằng có đủ giá trị pháp lý để làm sổ đỏ (Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất) hay không vẫn là câu hỏi gây nhiều tranh cãi. Dựa trên những quy định pháp luật hiện hành, Tập đoàn Khải Hoàn Land sẽ làm rõ vấn đề “Nhà vi bằng có làm sổ được không?“.
Vi bằng nhà đất có giá trị pháp lý không?
Trước hết, cần hiểu rõ khái niệm “vi bằng”. Vi bằng là văn bản ghi nhận sự kiện, hành vi do Thừa phát lại lập theo yêu cầu của các cá nhân, tổ chức, nhằm sử dụng làm chứng cứ trước cơ quan nhà nước có thẩm quyền hoặc trong các quan hệ dân sự khác.
Theo quy định tại Khoản 2 Điều 36 của Nghị định 08/2020/NĐ-CP về tổ chức và hoạt động của Thừa phát lại nêu rõ “Vi bằng không thay thế văn bản công chứng, văn bản chứng thực, văn bản hành chính khác”.
Điều này đồng nghĩa với việc vi bằng không có giá trị pháp lý để chứng nhận quyền sở hữu nhà đất. Tức là, nếu người mua nhà đất chỉ dựa vào vi bằng mà không có các thủ tục chuyển nhượng công chứng theo quy định, thì quyền sở hữu đối với nhà đất đó sẽ không được công nhận.
Nhà vi bằng có làm sổ được không?
Theo Luật Đất đai 2013, việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) phải dựa trên cơ sở các giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất hợp pháp. Các điều kiện để cấp sổ đỏ được quy định cụ thể tại Điều 100 và Điều 101 của Luật Đất đai 2013.
- Điều 100, Luật Đất đai 2013: Quy định các trường hợp người sử dụng đất có giấy tờ hợp pháp như quyết định giao đất, hợp đồng chuyển nhượng đất có công chứng, hoặc các giấy tờ pháp lý khác được quy định theo luật.
- Điều 101, Luật Đất đai 2013: Đối với trường hợp không có giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất nhưng đã sử dụng đất ổn định và không có tranh chấp, vẫn có thể được xem xét cấp Giấy chứng nhận, nhưng phải thông qua các quy trình pháp lý rõ ràng và có sự đồng ý của cơ quan có thẩm quyền.
Tuy nhiên, vi bằng không phải là một loại giấy tờ pháp lý hợp lệ để làm căn cứ cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Việc chỉ dựa vào vi bằng mà không có hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất hợp pháp có công chứng hoặc chứng thực là không đủ điều kiện để làm sổ đỏ.
Khoản 1, Điều 188, Luật Đất đai 2013 cũng nêu rõ điều kiện để chuyển nhượng quyền sử dụng đất, trong đó bắt buộc phải có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hợp pháp và việc chuyển nhượng phải được thực hiện thông qua hợp đồng có công chứng hoặc chứng thực.
Do đó, câu trả lời là vi bằng không thể dùng để làm sổ đỏ. Để được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, người mua cần có đầy đủ giấy tờ hợp lệ theo quy định của pháp luật, bao gồm hợp đồng chuyển nhượng có công chứng và Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất từ chủ sở hữu trước đó.
Nhà vi bằng có được đền bù không?
Liên quan đến vấn đề đền bù khi Nhà nước thu hồi đất, Điều 75 Luật Đất đai 2013 quy định về điều kiện để người sử dụng đất được bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất. Theo đó, chỉ những người có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc các giấy tờ hợp pháp khác liên quan đến đất đai mới có quyền được xem xét đền bù khi đất bị thu hồi.
Khoản 1 Điều 75 Luật Đất đai 2013 quy định cụ thể: “Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất không phải là đất thuê trả tiền thuê đất hàng năm, có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất (sau đây gọi chung là Giấy chứng nhận) hoặc có đủ điều kiện để được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất theo quy định của Luật này mà chưa được cấp, trừ trường hợp quy định tại khoản 2 Điều 77 của Luật này; người Việt Nam định cư ở nước ngoài thuộc đối tượng được sở hữu nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất ở tại Việt Nam mà có Giấy chứng nhận hoặc có đủ điều kiện được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất theo quy định của Luật này mà chưa được cấp.”
Như vậy, nếu bạn mua nhà đất qua vi bằng mà không có sổ đỏ, sổ hồng hoặc không đủ điều kiện cấp sổ, thì sẽ không được đền bù khi Nhà nước thu hồi đất. Việc đền bù chỉ áp dụng cho các giao dịch nhà đất hợp pháp, tức đã có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Lời kết
Như vậy, có thể khẳng định rằng nhà vi bằng không thể làm sổ đỏ hoặc sổ hồng. Vi bằng chỉ có giá trị ghi nhận sự kiện, hành vi, không thể thay thế hợp đồng công chứng trong các giao dịch bất động sản. Do đó, nếu muốn được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và quyền sở hữu nhà ở, người mua phải tuân thủ đầy đủ quy trình pháp lý và thực hiện công chứng hợp đồng. Đồng thời, khi Nhà nước thu hồi đất, những người mua nhà qua vi bằng không có sổ đỏ, sổ hồng sẽ không được đền bù.
Do đó, để đảm bảo quyền lợi pháp lý, người dân cần thực hiện đúng các thủ tục pháp lý khi mua bán nhà đất theo quy định để đảm bảo quyền lợi và tránh các tranh chấp phát sinh sau này.
Miễn trừ trách nhiệm: Thông tin trong bài viết được cung cấp dựa trên các quy định pháp luật hiện hành tại thời điểm nội dung được soạn thảo và chỉ mang tính chất tham khảo. Chúng tôi không chịu trách nhiệm cho bất kỳ quyết định nào được đưa ra dựa trên nội dung này.
